Năm 1965 tôi sơ tán về học lớp 10 trường Thanh chương 2 đóng tại Thanh hà. Tôi không được học với thầy Vương Đình Huấn, nhưng được nghe Thầy đọc thơ trong những dịp tập trung toàn trường. Có bài thơ ngắn bốn câu của Thầy tôi được nghe một lần ngày ấy mà thuộc đến giờ:
Mạch nước thấm trong cây lặng thinh
Nên sắc thắm của hoa nên màu xanh của lá
Ngày tháng chín trong mùa đỏ quả
Mạch nước thấm trong cây lặng thinh.
Bài thơ này Thầy gieo vần trắc, rất lạ so với thơ gieo vần bằng năm chữ, sáu chữ, bảy chữ, hoặc thơ sáu tám. Thơ của Thầy nghe không êm xuôi, nhưng cái chính xác toán học mang tính triết lý thực sự gây ấn tượng và đóng đinh trong lòng người nghe.
Những năm sau, khi tôi ở rừng, chỉ biết loáng thoáng là Thầy không dạy học nữa. Rồi đến một ngày giữa những năm tám mươi đói khổ, lại được nghe râm ran trong dân gian tiếng thơ của Thầy. Vẫn những câu thơ gieo vần trắc:
Con ơi con trái đất thì tròn
mặt trăng sáng cũng tròn như đĩa mật
tất cả đấy đều là sự thật
nhưng chiếc bánh đa tròn lại còn thật hơn.
Con ơi con nàng Bạch tuyết trong mơ
không thể nào thương con thay mẹ được
có chiếc cúc áo nào của con bị đứt
hãy nói lên để mẹ khâu cho...
Vài năm sau tôi đến thăm Thầy ở khu chung cư Quang Trung. Tôi lại được nghe thơ của Thầy, và càng xúc đông hơn khi được Thầy và các bạn của Thầy bảo tôi đọc thơ tôi.
Rồi tôi nghỉ hưu, lặn một hơi dài...
Hôm nay, tưởng nhớ Thầy, nhẩm lại lời Thầy dặn: - Bây giờ, mỗi ngày không học "bốn phép toán cọng trừ" nữa, thì cũng hãy "đọc một trang thơ".
Trang thơ đời gieo vần trắc
Đọc lên cay cay mí mắt
Cao cao trên ấy Ngân Hà
Thầy ơi nhẹ nhàng siêu thoát.
11/12/2022
(*) Thầy Vương Đình Huấn - Nhà thơ Thạch Quỳ.
