Ở đời có người phải dụng hết cả mười phần sức lực, có khi hơn thế, để kiếm miếng cơm manh áo. Họ chiếm số đông, nương tựa vào nhau hoặc nương tựa ôn hòa vào người khác mà tồn tại.
Lại cũng có người chỉ dụng một vài phần tài lực thì đã là đủ no ấm. Tám chín phần còn lại, nếu gặp thời thì giúp người giúp đời, không gặp thời thì rong chơi sơn thủy. Có sơn thủy trên đất- như người xưa nói, -có sơn thủy trong tranh, có sơn thủy trong sách, có sơn thủy trong lòng... mặc sức phiêu du mà không hại gì ai.
Bậc tài trí không lo đói rét, không tích trử của nả, càng không dụng vào chốn phù phiếm xa hoa. Tuyệt nhiên không dùng tái trí để chèn ép ức hiếp người khác, nói chi để một mất một còn.
Còn như ai đó cậy thế mà dụng tài ngược lại thì đều là tự rước họa vào thân. Nguyến Du đã nhắc :"có tài mà cậy chi tài". Tài trí vốn dĩ không do mình mà là của trời ban nên càng không thể tùy tiện. Tiếc là đã có những kẻ vì quá tin vào mình, nhất là quá tin vào vật chất, quá tin vào bạo lực hoặc quá tham lam, quá hận thù mà dụng tài không đúng chỗ.
6/3/2023
