MÊNH MÔNG ĐỜI

 Có thể là tu

có thể đã thành chai

không thấy đau mình nữa

nhìn ra ngoài kia mênh mông biển cả

mênh mông đời

nhoi nhói một niềm đau

                                      2020 

                                  Tim thấy trong giấy nháp

CÂY Ở ĐÂU

 Cây đứng ở đây người ở đâu

loanh quanh bầm dập cuộc cơ cầu

dễ gì đứng được trong trời đất

ai biết bây chừ cây ở đâu.

                                         2020 tìm thấy trong giấy nháp.

Trong hình là cây đa nước mình trồng hơn bốn mươi năm trước, giờ không còn nữa.

XIN CẢM ƠN NHỮNG THÁNG NĂM ĐÓI KHỔ

    Đói do không đủ ăn. Rét do không đủ mặc. Đã thế, đói làm cho cái rét rét thêm. Bao năm như thế, rồi cũng qua. Bây giờ nghĩ lại thấy đói rét cũng đã cho mình biết được bao điều. Ấy là:

    1. Cho mình biết, cho mình cảm, cho mình thấm, cho mình chịu đựng cái đói cái rét nó thế nào? Cái cồn cào trong ruột ra sao? Cái đuối cái luội chân tay thế nào. Đâu là cái rét tím tái thịt da, chân tay run lập cập, ruột thắt thấu xương. Rồi cũng từ đó mà đồng cảm với những ai đã và đang chịu cảnh đói rét như mình.

   2. Nó cho mình biết cái sức chịu đựng của con người, cũng có thể có một chút nào đó của sự rèn luyện dù là bất dăc dĩ, và rồi biết cả cái ngưỡng có thể vượt qua.

   3. Đói rét còn cho mình biết cái bản năng sinh tồn. Biết tìm kiếm cái gì ăn được mà không chết, biết thổi cái nùn rơm, biết nhóm cái bếp lửa, biết cách co ro sao cho đỡ rét...

   4. Đói rét cho mình biết quý miếng cơm manh áo. Biết quý từng lá rau, từng đụt khoai, từng con dam con ốc; rồi từ đó biết quý từng đồng tiền, biết quý từng giọt mồ hôi ...

   5. Đói rét cho mình nhận biết tình thương của mẹ của ba, của bà con thân thuộc. Và để biết thế nào là nhường, thế nào là nhịn. Để biết thế nào là "một miếng khi đói bằng một gói khi no".

   6. Khi đã qua được đói rét rồi thì ta có thể tự tin ở chính mình. Tin vào bản năng sinh tồn, tin vào sức chịu đựng gian khổ, tin ở bàn tay khối óc, ở khả năng vượt lên nghèo khó. 

   7.  Và điều cuối cùng, như từng có lúc tôi nói với trò: Trừ khi đói và rét không thể nào gọi là sướng, còn nữa, đã vượt qua cái ngưỡng đói rét rồi thì sướng hay khổ là do mình. Bảo khổ ừ thì vẫn còn khổ, bảo sướng thì cũng là đã sướng lắm rồi. Tất cả tùy ở cái tâm của mình thế nào là biết đủ.

    Biết và hiểu được tới đó quả thực không dễ dàng gì. Bởi vậy mà tự đáy lòng tôi xin cảm ơn những tháng năm đói khổ.

                                    13/2/2025