1. Thuở nhỏ được học rằng: Ruộng đất, trâu bò, cày bừa là tư liệu sản suất; máy móc, công xưởng cũng là tư liệu sản xuất. Ai nắm tư liệu sản xuất, người ấy làm chủ. Ai không có tư liệu sản xuất thì phải làm thuê. Xã hội phân chia giai cấp. Người làm thuê bị chủ bóc lột, gây nên bất công. Mâu thuẫn giai cấp trở nên gay gắt, đối kháng. Tiến tới phải giải quyết mâu thuẫn đối kháng bằng bạo lực, một mất một còn.
Dẫu không thực tin, dẫu có lờ mờ nghi ngờ điều mình đã học, nhưng vẫn phải chấp nhận thực tế trong hơn một thế kỷ nhân loại đã trải qua những điều nêu trong luận thuyết này. Thật là đau thương, thật là khủng khiếp.
2. Về già, lúc này, với ám ảnh vật chất mịn, tôi nghĩ: Vật chất mịn cũng là tư liệu sản xuất. Không những thế mà còn là tư liệu sản xuất đặc biệt. Là thứ tư liệu cần có trước hết cho quá trình lao động sản xuất.
Trước hết anh phải nghĩ, phải biết mình định làm gì, rồi tới làm như thế nào? bằng vật liệu, công cụ gì? Thiết kế ra sao? Luận chứng thế nào?... Trả lời cho hết tất cả những điều đó một cách rõ ràng, rành mạch, cụ thể... là việc của mịn.
Bắt tay vào làm là phải phân công, điều hành, quản lý... Lại là vẫn là việc của mịn. Và trình độ, tay nghề, thái độ tình cảm của người thợ cũng là mịn.
Rồi cải tiến. Rồi cao hơn nữa phải phát minh sáng tạo, phải độc đáo, mới lạ, đặc sắc. Và đó lại cũng là việc của mịn.
Chưa kể, sau sản xuất, phải tiếp thị, phân phối thì cũng là việc của mịn.
3. Vậy nên, không chỉ ruộng đất trâu bò, máy móc nhà xưởng- những thứ vật chất thô rời rạc- là tư liệu sản xuất, mà vật chất mịn cũng là tư liệu sản xuất. Thành quả cuối cùng, sản phẩm làm ra là tổng hòa của công sức tiền của lẫn trí tuệ, ý chí và tình cảm. Nghĩa là sự tổng hòa của thô và mịn, trong đó mịn đóng vai trò cực kì quan trọng, nhiều khi là vai trò quyết định. Nhân đây xin nói thêm: tình cảm tích cực như chăm chút, thận trọng, nâng niu làm gia tăng giá trị của lao động lẫn giá trị sản phẩm. Ngược lại, tình cảm tiêu cực như ai oán, hâm hực làm giám trị của sản phẩm lẫn giá trị lao động, ấy là chưa kể nếu có sự phá hoại của hận thù thì không còn gì nữa.
4. Một phương thức sản xuất tốt là phương thức có được sự hài hòa giữa tổ chức sản xuất hợp lý và phân phối công bằng lợi ích. Ai đóng góp nhiêu tư liệu sản xuất, ai bỏ ra nhiều công sức sản xuất, thì được hưởng nhiều thành quả. Không phân biệt chủ tớ, ai cũng được phát huy và được đóng góp của cải, công sức, trí tuệ tình cảm, cả phần thô và phần mịn vào quá trình lao động , và ai cũng được hưởng thành quả tương xứng với sự đóng góp của mình.
Nhìn nhận, đánh giá đúng giá trị và tầm quan trọng của tư liệu sản xuất mịn sẽ khuyến khích những suy nghĩ độc đáo sáng tạo, và biểu dương những thái độ tình cảm tích cực. Khi đó mọi người sẽ tự nhận ra giá trị của riêng mình, sẽ cố gắng học tập rèn luyện để nâng cao chất lượng mịn và sẽ hạn chế được những suy nghĩ tiêu cực, những hận thù không đáng có. Khi đó, tôi tin mọi người sẽ sống trong hòa ái, thấu hiểu. Và khi vật chất mịn là tư liệu sản xuất, khi "một người lo bằng kho người làm" được công nhận thì không còn có chuyện quy kết thặng dư là bóc lột, mà thặng dư sẽ được hiểu là giá trị của mịn, là giá trị của trí tuệ, của tư duy sáng tạo, của ý chí nghị lực, của tình yêu và đam mê... Từ đó sẽ không còn ý niệm bất công, mâu thuẫn đối kháng và bạo lực một còn một mất.
Nếu vậy, sẽ tránh được bao cuộc chiến tương tàn, sẽ đỡ đi được bao nhiêu mất mát, đau thương, xương máu.
20/11/2023
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét