Khi vùng ven sông Lam dưới xuôi vào mùa "trên đất nam cào dưới rào nước sóc" thì ở thượng nguồn vào tiết tiểu mãn, bắt đầu mùa mưa. Ấy là mùa mưa chung của mấy nước chịu ảnh hưởng gió mùa nóng ẩm Ấn độ dương, mà ngay kề ta là nước bạn Lào, và các huyện vùng cao lân cận của mình. Mưa mùa này kèm theo giông ào ạt. Thượng nguồn sông Hiếu, sông Lam nước dềnh lên sủi bọt.
Gió mùa tây nam về đến Quế phong, Quỳ châu thì trút hết những giọt mưa cuối cùng, để xuôi Quỳ hợp, Nghĩa đàn thường là chỉ còn gió Lào khô nóng. Bởi thế không mấy ai ở miền xuôi biết rằng giữa lúc gió lào cồn cột thổi, thì vùng cao đang xối xả mưa.
Tiều mãn cũng là lúc bước vào mùa thi tốt nghiệp. Hè 1970 chúng tôi coi thi ở Quỳ châu, nhà bếp cho ăn canh nấm mùa mưa, hái ngay quanh lán lớp. Nấm ngon lắm, ngọt lừ, nhưng học trò cảnh báo: dễ bị đau bụng lắm đấy thầy ạ.
Sang hè 1971 thì chúng tôi coi thi Nghĩa đàn. Mấy anh em cột chặt tư trang vào ni lông, trùng trục quần đùi đạp xe trong mưa. Về đến khe Đồng minh thì còn qua được, nhưng đến khe Tà lãnh thì cả tốp dừng lại, chờ có ai ở gần biết nông sâu thế nào mà hỏi. Đang loay hoay thì có cô đi xòn bước tới chào thầy. Thì ra là trò mà tôi đã coi thi năm ngoái. Trò bảo qua được đấy thầy ạ, để em đi trước cho. Mấy anh em tôi vác xe lên vai thận trọng lội theo.
Về tới đập tràn Châu bình thì nước dâng lên cuồn cuộn. Có một búi mét rất to trôi từ thượng nguồn về mắc kẹt ngay cống tràn, ngọn lả theo dòng nước. Người hai bên bờ ứ lại không ai dám qua. Chờ một lúc thì có tốp sơn tràng ngược lên. Họ dìu nhau lội ra chặt bụi mét. Chặt được cây nào là nước cuốn phăng đi cây đó. Khi chỉ còn cái gốc mắc lại thì đã có thể đi qua. Hai ba người nắm tay nhau hàng ngang thận trọng nhích từng bước. Anh em chúng tôi học theo, dìu nhau, người đi giữa vác xe, có hai người kèm hai bên. Xe phải vác khung nằm ngang, để tránh cản nước. Lần lượt dìu nhau như thế đến chiếc xe cuối cùng, thì cùng đạp tiếp về xuôi.
Qua sông Dinh thì chỉ còn mưa nhỏ nhưng đường trơn, có đoạn năm sáu cây số bết dính đất đỏ, không đạp, không dắc được thì lại phải vác. Qua được đò Tây Hiếu rồi anh em cho cả xe và người xuống tắm. Sạch sẽ tinh tươm đâu đấy mới đóng bộ vào mà xuống trường.
Ba ngày coi thi xong, các bạn về xuôi nghỉ hè, hai bạn Danh, Ty về luôn Quảng bình, còn tôi lại đạp xe ngược lên đất Quế.
Gió mùa tây nam về đến Quế phong, Quỳ châu thì trút hết những giọt mưa cuối cùng, để xuôi Quỳ hợp, Nghĩa đàn thường là chỉ còn gió Lào khô nóng. Bởi thế không mấy ai ở miền xuôi biết rằng giữa lúc gió lào cồn cột thổi, thì vùng cao đang xối xả mưa.
Tiều mãn cũng là lúc bước vào mùa thi tốt nghiệp. Hè 1970 chúng tôi coi thi ở Quỳ châu, nhà bếp cho ăn canh nấm mùa mưa, hái ngay quanh lán lớp. Nấm ngon lắm, ngọt lừ, nhưng học trò cảnh báo: dễ bị đau bụng lắm đấy thầy ạ.
Sang hè 1971 thì chúng tôi coi thi Nghĩa đàn. Mấy anh em cột chặt tư trang vào ni lông, trùng trục quần đùi đạp xe trong mưa. Về đến khe Đồng minh thì còn qua được, nhưng đến khe Tà lãnh thì cả tốp dừng lại, chờ có ai ở gần biết nông sâu thế nào mà hỏi. Đang loay hoay thì có cô đi xòn bước tới chào thầy. Thì ra là trò mà tôi đã coi thi năm ngoái. Trò bảo qua được đấy thầy ạ, để em đi trước cho. Mấy anh em tôi vác xe lên vai thận trọng lội theo.
Về tới đập tràn Châu bình thì nước dâng lên cuồn cuộn. Có một búi mét rất to trôi từ thượng nguồn về mắc kẹt ngay cống tràn, ngọn lả theo dòng nước. Người hai bên bờ ứ lại không ai dám qua. Chờ một lúc thì có tốp sơn tràng ngược lên. Họ dìu nhau lội ra chặt bụi mét. Chặt được cây nào là nước cuốn phăng đi cây đó. Khi chỉ còn cái gốc mắc lại thì đã có thể đi qua. Hai ba người nắm tay nhau hàng ngang thận trọng nhích từng bước. Anh em chúng tôi học theo, dìu nhau, người đi giữa vác xe, có hai người kèm hai bên. Xe phải vác khung nằm ngang, để tránh cản nước. Lần lượt dìu nhau như thế đến chiếc xe cuối cùng, thì cùng đạp tiếp về xuôi.
Qua sông Dinh thì chỉ còn mưa nhỏ nhưng đường trơn, có đoạn năm sáu cây số bết dính đất đỏ, không đạp, không dắc được thì lại phải vác. Qua được đò Tây Hiếu rồi anh em cho cả xe và người xuống tắm. Sạch sẽ tinh tươm đâu đấy mới đóng bộ vào mà xuống trường.
Ba ngày coi thi xong, các bạn về xuôi nghỉ hè, hai bạn Danh, Ty về luôn Quảng bình, còn tôi lại đạp xe ngược lên đất Quế.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét