Cách chỗ hợp lưu của hai dòng nậm Quang và nậm Giai xuôi về tầm tiếng súng săn có một bản nhỏ. Gần tối chúng tôi về đến bản. Đường vào bản là lối mòn đi giữa những cây bụi lúp xúp, cỏ mọc cao quá gối. Phân trâu bò đầy ứ trên các lối đi. Trâu bò rất nhiều, sức người không dọn xuể.
Cả bản chỉ có năm nóc nhà ở heo hút giữa rừng, kề bên dòng sông bốn mùa ầm ào nước chảy. Xung quanh bản là bạt ngàn rừng lùng rừng nứa. Chúng mọc ken vào nhau, dày đặc, vươn thẳng, kéo dài tỏa ra không biết đâu là chỗ tận cùng. Các nhà đều có hàng rào nứa bao quanh, cột chéo cánh sẻ, cao tầm ba mét, đầu vát nhọn nguyên cây sắc ngọt.
Chúng tôi về thăm nhà Bình. Đây là một trò ngoan, chăm chỉ và tiến bộ rất nhanh. Trò có họ Lê nhưng lại là người dân tộc Thái. Bình kể: ngày xưa ông nội của trò đói khổ xiêu bạt lên vùng cao, rồi nhờ bà con trên này cưu mang mà sống được nên người. Bà nội của Bình là người Thái. Bây giờ ông bà không còn nhưng năn người con của ông bà thì vẫn ở bên nhau, lập thành bản nhỏ.
Bố của Bình mở vò rượu cần, cả bản đến dự, cùng là anh em, thành một hội vui. Chúng tôi chào hỏi nhau bằng tiếng Thái. Nào hay trong nhóm các chị em được ngồi ghế mây có hai cô giáo. Qua bà con chúng tôi được biết các cô giáo miền xuôi lên đây đã được ba năm. Hai cô dạy ba lớp 1, 2, 3 với chỉ hơn chục trò. Mọi người khen các cô hiền, chịu khó chịu khổ. Ai ai cũng thương các cô.
Hôm sau trước lúc về chúng tôi ghé qua thăm trường. Cái lán nhỏ bằng tre nứa lá. Một gian là phòng ở của hai cô, còn một gian nữa là phòng học chung cho ba lớp. Hai lớp buổi sáng, một lớp buổi chiều. Bảng đen là vài tấm ván ghép tạm, bàn của trò là tấm ván bắc qua hai nạng gỗ, còn ghế là súc gỗ được đẽo bẹp một bề và cũng được bắc qua hai cái nạng. Cô giáo không có bàn, cũng không có ghế.
Trong phòng các cô chỉ có cái sạp nứa, chắc là hai cô ngủ chung. Trên cái giá nhỏ treo ở bức vách là mấy quyển sách giáo khoa, tập giáo án, một lọ mực và một hộp phấn. Điều khác biệt duy nhất là bốn bức vách được dán kín bằng đủ các loại nhật báo và họa báo. Các cô thường nhường cho cho chúng tôi được nói, vì các cô muốn được nghe tiếng phổ thông, tiếng của miền quê dưới xuôi xa xăm. Trong khi trò chuyện, tôi tình cờ lật trang giáo án của các cô, và ngạc nhiên thấy chữ của các cô thật đẹp, bài soạn chu dáo, tên bài đóng khung, hết buổi ngang dài, hết bài ngang ngắn...
Chúng tôi còn phải đi, lịch trình đã định. Các cô tiễn chúng tôi ra cổng. Nhìn hàng rào nứa cao vút, vát nhọn chung quanh lán nhỏ, chúng tôi bất chợt nhớ tới chuyện hổ về làng năm nào, mà đêm qua bố Bình đã kể. Chúng tôi không dám nói lên ý nghĩ của mình. Chúng tôi chúc hai cô mạnh khỏe, bình yên. Hai cô đứng lặng nhìn theo chúng tôi, còn chúng tôi thì dừng lại vấy tay chào trước khi rẽ ngoặt vào lối mòn nhỏ hun hút giữa rừng. Tít tắp bên đường là lùng và nứa ken nhau trải dài như không có chỗ tận cùng.
Rừng chiều yên tĩnh 1984
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét