ĐI VÀ THẤY: P8. VIẾNG NGHĨA TRANG TRƯỜNG SƠN

   Rời cầu Hiền lương cha con tôi lại xuôi về nam. Qua Dốc Miếu thấy cây cối xanh tươi, xóm làng trù mật, thật khó hình dung Cồn tiên, dốc Miếu, khe Sanh những năm bom đạn. Thấy màu xanh trải khắp thôn làng đồng ruộng mà trong lòng nguôi ngoai phần nào nỗi xót xa khi đứng bên cầu.
      Chúng tôi ngược lên nghĩa trang Trường sơn. Đường đi trong bạt ngàn cao su đã lên xanh khép tán và ứ nhựa. Dọc đường không gặp ai ngoài mấy người trồng rừng hoặc đi lên rẫy. Nhưng tới lối rẽ vào nghĩa trang thì mới hay không chỉ có cha con tôi mà còn bao người tới đây.
Mua một nén nhang, một bó hoa, cha con tôi đi vào.

Khói hương lan tỏa khắp nơi. Những bó hoa lặng lẽ. Những người đàn ông, đàn bà, những bà mẹ, cả những em nhỏ, tất cả đều lặng lẽ. Những hàng bia mộ lặng lẽ. Những tượng đài lặng lẽ. Có vẻ như khuôn mặt các chiến sĩ trên các tượng đài đều đượm buồn. 


Chỉ có tiếng thông vi vút. Nghe tiếng thông lạ lắm. Tôi như nghe vọng về tiếng của muôn hồn linh thiêng các anh hùng liệt sĩ.
    Nhìn ra xa kia, trải rộng dài tiếp nối những quả đồi lúp xúp, tất thảy đều là hàng hàng những ngôi mộ của những anh hùng. Đau thương mất mát quá lớn đi, quá đau đi. Cái giá phải trả quá đắt. Để có độc lập tự do?. Để có gì nữa? Sao vẫn còn đâu đó những nỗi bất công, sao có kẻ dám biến những thành quả phải đánh đổi bằng xương máu này thành lợi ích của riêng mình, của phe nhóm mình, mặc cho cần lao rên xiết. Còn đau hơn nữa khi nhãn tiền kia, sau bao máu xương lại tiếp một đại họa xâm lăng từ ông "bạn vàng" phương bắc. Máu xương để đổi máu xương ư?
    Còn những nỗi đau nữa, của phía bên kia, nhưng đều là dân mình, là người Việt nam mình, không biết rải rác nơi nào. Những nỗi đau không được ghi danh, những nỗi đau vô định.
Còn những hy sinh ngoài Hoàng sa của những người lính VNCH, hay ngoài Trường sa, hay biên giới tây nam, biên giới phía bắc. Những nỗi đau không tính hết.   Nhặt một trái thông rụng trên đồi nghĩa trang Trường sơn, chắp tay lên vái các anh hùng liệt sỹ, tự dưng tôi thấy ngậm ngùi, thấy xót xa. Không, tôi không định khóc, tôi không nghĩ là mình sẽ khóc. Nhưng mà nước mắt rưng rưng.

(Máy ảnh của tôi không giữ lại được, xin cóp ảnh từ google. Cảm ơn)