Trong vũ trụ loảng tới sáu chục con số không (10 mũ âm 60), để có được một nguyên tử, sao cho các điện tử quay quanh hạt nhân mà không bị mất động năng, không bị hút vào nhưng cũng không bị văng ra, điều đó cần có sự sắp đặt hoàn hảo, không hề ngẫu nhiên, nghĩa là cần có trí tuệ mịn.
Bao nhiêu tỉ phân tử SiO2 trong vũ trụ loảng mênh mông ấy làm sao tìm gặp được nhau để thành một hạt cát. Bao nhiêu ti tỉ hạt cát làm sao biết tìm nhau để tạo thành sa mạc. Lại phải có sự sắp đặt tài tình của mịn.
Cầm lên cục gạch nhìn là thô, nhưng phải có chút mịn của cái cách làm khuôn, của sự căn chỉnh độ nung... và cái tình cảm, ý chí của người thợ gửi gắm vào thì mới ra viên gạch.
Căn nhà cũng là thô, chắp nối từ nhiều cái thô rời rạc: gạch cát gỗ đinh... Nhưng như Gödel đã nêu trong định lý bất toàn một hệ kín gạch cát gỗ đinh không thể tự nó tạo nên nếp nhà được, kể cả khi cấp thêm năng lượng. Phải có cái gì ngoài hệ vật chất thô ấy nữa thì sự chuyển từ vật liệu thành căn nhà mới có thể xong. Cái ta cần ngoài hệ kín vật chất thô ấy chính là mịn. Đó là cái mịn của ý tưởng kiến trúc, thiết kế, là cái mịn của nguyện vọng chủ nhân, là cái mịn của tay nghề người thợ... Bao nhiêu là cái mịn hợp thành cùng với gạch đá mới nên căn nhà mơ ước. Rồi phải có con người vào ở với bao trân quí yêu thương, nếp nhà mới thành tổ ấm.
Nếp nhà, viên gạch, hòn sỏi, hạt cát, cho tới li ti nguyên tử đều cùng có mịn. Nhờ vậy mà vạn vật dẫu vô tri thì vẫn có tính linh.
Vậy là có thô có mịn trong vạn vật, từ vô sinh tới hữu sinh, từ vô tri đến hữu tri. Có thô có mịn trong cõi hữu tình và trong cả trong chốn vô tinh như thể có âm có dương trong mọi sự vật vậy.
Cỏ cây dù chết vẫn cần có nhau:
